«Ауғанстан – жанымның азабы» виртуалды көрмесі.

Құрметті оқырман! 3 «Б» сынып оқушысы Жамбыл Айарудың сәлемі.

Ауған соғысы он жылға созылды (1979 – 1989). Ал 1989 жылы Кеңес әскерлері Ауғанстаннан кеткенімен, Ауған соғысының жаңғырығы санамыз бен жүрегімізді елең еткізбей келеді. Туған-туыстары мен жақындары соғыста қаза тапқан немесе мүгедек болған жандардың мұңы сейілмейді.
Бүгін біз бұл соғыстың қайғылы нәтижелерін білеміз. Оған әлем мен Ресей жұртшылығының көзқарасын да білеміз. Бірақ осы сұрапыл соғыстың іргесінен өткен жауынгерлерімізді сөгіске ешкімнің қақысы жоқ: жауынгерден генералға дейін барлығы Отанның стратегиялық мүддесін қорғайтындарына сенімді болып, әскери борышы мен антына адал болды.

15 ақпанда Ауғанстаннан әскерлердің шығарылғанына 35 жыл толады. Біздің азаматтық және адамгершілік борышымыз – сонау ауған жерін қанына бөлеген, халқына, Отанына, әскери намысына опасыздық жасамағандарды мәңгі есте сақтау.
Сіздерді Ауған соғысы жауынгерлері туралы журналистердің, публицистер мен жазушылардың репортаждары, эсселері және мақалаларымен танысуға шақырамыз.

Бізге жер бетіндегі бейбіт, тыныш өмірді қамтамасыз етіп, майдан даласында қалғандардың, оралғандардың алдында бүгінгі ұрпақ орасан зор қарыздар. Сондықтан сол сұрапыл күндер мен соғыс қаһармандарын еске алу – біздің парызымыз.

        Зерттеу мақсаты: Отандастарымызды, интернационалист-жауынгерлерді есте сақтау және өскелең ұрпақтың бойында патриоттық белсенді азаматтық ұстанымды қалыптастыру.

Ауған соғысының тарихынан

         Ауғанстан – Азияның оңтүстік-батыс бөлігіндегі шағын мемлекет. 20 ғасырда Кеңес Одағымен ортақ шекарасы болды. Ауғанстанның астанасы – Кабул қаласы. Мемлекет аумағы. 647,5 мың шаршы метрді алып жатыр. километр. Ауданы – 652,2 мың шаршы метр. м.Ауғанстандағы негізгі дін – ислам. Халқы 15,5 миллион адам.

           Ауғанстанда 20-дан астам ұлт өкілдері тұрады. Мемлекеттің ресми тілі - пушту және дари тілі. 1978 жылы 27 сәуірде Ауғанстанда ұлттық демократиялық революция болды.

1979 жыл, желтоқсан – еліміздің тарихына Ауған соғысы деген атпен енген қасіреттің басталуы. Бұл соғыс ұзақ жылдарға созылып, талай жастың өмірін қиды дегенді ол кезде ешкім ойлаған жоқ. Желтоқсанның аяғында Кеңес әскерлері Ауғанстанға кірді. Оған Ауғанстан президентінің үкіметке қарсы күштермен күресу үшін әскери көмек көрсету туралы өтініші себеп болған.

        Бұл соғыс ұзаққа созылды. Соғыс 10 жыл 2238 күнге созылды.

         1988 жылы 15 мамырда Кеңес Одағы Ауғанстаннан әскерін шығара бастады. Соңғы әскерлер 1989 жылы 15 ақпанда Термез қаласындағы Дружба көпірінен өтті.

Ауған соғысына 620 мың әскери қызметкер қатысты. 21 мың жұмысшылар мен қызметкерлер. 14 453 адам қайтыс болды. Оның ішінде 9511 адам шайқаста, 3203 адам жарақат пен аурудан, 1739 адам апат пен апаттан қаза тапты.

 

1.2.Қазақстан соғыстары-интернационалистері

         Ауған соғысына қатысушылардың өмірі мен тағдыры жастарға үлгі, ерлік пен Отанға, халқына адалдықтың үлгісі.

        1979-1989 жылдар аралығында Ауғанстанда 22 мыңға жуық қазақстандық соғысты. Олардың 947-сі үйлеріне оралмаған, тағы 1770-і ауыр жарақат алған.

Барлығы 4377 Қазақстан азаматы марапатталды.

6 адамға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.

«Халық қаһарманы» атақтары – 1 адам.

Қызыл Ту, Қызыл Жұлдыз, «КСРО Қарулы Күштеріндегі Отанға сіңірген еңбегі үшін» ордендерімен және «Ерлігі үшін», «Әскери қызметі үшін» медальдарымен – 4370 адам.

           Бурабай өңірінде небәрі 112 ауған соғысының ардагері бар. Олардың үшеуі Бурабай ауылының тумасы еді.

 

Бурабай өңірінің «Тарихи хабаршы» журналы.

 

              

 

«Ауғанстан күйдіріп кеткен жандар» кітапшасы.

 

 

«Ауғанстан – естелік жолы» сурет көрмесі.

 

 

«Ауғанстан күйген жандар» атты сыныптан тыс шара.

 

 

Қорытындылай келе, Отаны үшін жанын қиған жауынгердің есімі ұмытылмауы керек дегім келеді. Адамдар ағаштар сияқты тамырсыз өмір сүре алмайды. Қанша жыл өтсе де, біздер, өскелең ұрпақ өкілдері еліміздің тарихын, оны қорғаушылардың ерліктерін ұмытуға моральдық құқығымыз жоқ.

Авторы: 3 «Б» сынып оқушысы, Жамбыл Айару.